Το Δίκτυο Active Citizenship Network, μέλος του οποίου είναι η Ευρωπαϊκή Έκφραση, γιόρτασε την 6η Ευρωπαϊκή Ημέρα για Τα Δικαιώματα των Ασθενών στις Βρυξέλλες, διοργανώνοντας το συνέδριο με θέμα "Η Ενεργός Γήρανση των Πολιτών στο επίκεντρο της πολιτικής υγείας της ΕΕ." στις 15 & 16 Μαΐου 2012.
Το συνέδριο επικεντρώθηκε στο Ευρωπαϊκό Έτος «Ενεργός Γήρανση και Αλληλεγγύη μεταξύ των Γενεών»
Εφόσον ο αριθμός των ηλικιωμένων πολιτών αυξάνεται ραγδαία (Το ποσοστό των Ευρωπαίων ηλικίας 65+ αναμένεται να αυξηθεί 45% από το 2008 έως το 2030, και ακόμη περισσότερο πάνω από 30% του πληθυσμού έως το 2060), τα ζητήματα πρόσβασης τους σε υπηρεσίες υγείας και ο σεβασμός των δικαιωμάτων τους ως ασθενείς είναι κεντρικής σημασίας και εξαιρετικά σημαντικά.
Ο στόχος του συνεδρίου ήταν να αναδείξει ότι μέρος της λύσης βρίσκεται στην αλλαγή της προοπτικής έτσι ώστε οι ηλικιωμένοι πολίτες να μετατραπούν από «αδύναμοι ασθενείς» σε «χρήστες εξουσίας» των υπηρεσιών υγείας, ικανοί να συνεισφέρουν σε μια καλύτερη εφαρμογή των δικαιωμάτων τους.
Παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια του συνεδρίου οι καλές πρακτικές για την Ενεργό Γήρανση των Πολιτών στις πολιτικές υγείας. Οι καλές πρακτικές επικεντρώθηκαν στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, στις ενώσεις της κοινωνίας των πολιτών και στο τι κάνει η κυβέρνηση στον τομέα αυτό.
Το συνέδριο σε αριθμούς:
120 συμμετέχοντες από 21 Χώρες: 45 Εθνικές και Ευρωπαϊκές Ενώσεις Ασθενών, 3 Ευρωπαϊκά Θεσμικά Όργανα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ευρωπαϊκή Οικονομική & Κοινωνική Επιτροπή, 26 ομιλητές, 2 συνεδρίες, 1 συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, 3 θεματικά εργαστήρια για να μοιραστούν ιδέες και να γίνουν οι συστάσεις, 40 καλές πρακτικές των ΜΚΟ που συγκεντρώθηκαν και παρουσιάστηκαν σε μια έκθεση, 10 παραδείγματα από καλές πρακτικές των ΜΚΟ που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της συνόδου ολομέλειας.
13 Συστάσεις παρήχθησαν για την ενεργό συμμετοχή των ηλικιωμένων. 3 Κοινωνικά Δίκτυα (ACN Facebook, Twitter, Scribd) παρουσίαζαν ζωντανά όλο το συνέδριο.
Η Έρευνα σχετικά με τις καλές πρακτικές για την Ενεργό Γήρανση:
40 καλές πρακτικές που προέρχονται από 18 κράτη μέλη, συγκεντρώθηκαν, μελετήθηκαν και χωρίστηκαν σε τρεις τομείς οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τα 3 θεματικά εργαστήρια του συνεδρίου με θέμα:
1. Οι Δημόσιες Πολιτικές για την ενεργό συμμετοχή των ηλικιωμένων πολιτών, πολιτικές για την υγεία και τις δομές υγείας.
2. Η συμμετοχή των ηλικιωμένων στην κοινωνία και στις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών που ασχολούνται με την υγεία.
3. Οι πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των ηλικιωμένων πολιτών και της διαχείρισης των ασθενειών τους.
Η καλή πρακτική «Ενεργός Γήρανση στην Πράξη. Εμπειρίες από τη συμμετοχή στα κοινά στις πολιτικές υγείας» είναι διαθέσιμη στον παρακάτω σύνδεσμο: http://www.activecitizenship.net/files/take_action/active_ageing_eu_policy.pdf
Από τη συζήτηση στα θεματικά εργαστήρια, προέκυψαν 13 συγκεκριμένες συστάσεις. Ο κάθε συμμετέχων κλήθηκε να αναλάβει δράση κάνοντας πράξη 1 ή 2 από τις συστάσεις.
Σύσταση Νο 1
Οι οργανώσεις εταίροι της ACN πρέπει να ορίσουν κάποιους ηλικιωμένους από τη χώρα τους που θα συμμετέχουν σε μια συνάντηση με εκπροσώπους όλων των χωρών, όπου θα συζητήσουν και θα προσδιορίσουν θέματα και λύσεις (μέσω αγγελιών, συναντήσεων, μέσω των ΜΜΕ κλπ) προκειμένου οι ηλικιωμένοι να είναι πιο ενεργοί και να ενδυναμωθούν.
Σύσταση Νο 2
Για να βελτιωθεί η επικοινωνία, οι οργανώσεις εταίροι της ACN, πρέπει να εξασφαλίσουν ότι συνεχώς θα έχουν τα μέσα να επικοινωνούν και να βρίσκουν τα άτομα που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση και να τους ρωτούν «τι ακριβώς θέλουν και χρειάζονται»
Σύσταση Νο 3
Οι οργανώσεις εταίροι της ACN, πρέπει να διοργανώνουν σεμινάρια για τα ηλικιωμένα άτομα τόσο σε θεωρητικό επίπεδο όσο και με πρακτικές λύσεις, προκειμένου να βελτιωθούν οι ευκαιρίες για εκπαίδευση και δια βίου μάθηση, ενδυναμώνοντας έτσι τα άτομα της τρίτης ηλικίας.
Σύσταση Νο 4
Οι οργανώσεις εταίροι της ACN, πρέπει να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν τους μαθητές κάνοντας τους πράκτορες για την προώθηση των δικαιωμάτων των ασθενών, προκειμένου να υπάρξει αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και ενθάρρυνση των κοινωνικών δικτύων.
Σύσταση Νο 5
Οι Εθνικές Κυβερνήσεις πρέπει να εξασφαλίσουν ότι υπάρχει νομικό πλαίσιο που με ασφάλεια επιτρέπει στους ηλικιωμένους να καθορίσουν τις επιθυμίες τους σχετικά με ιατρικές θεραπείες καθώς και τη δυνατότητα τους να ορίσουν πληρεξούσιο, που θα παίρνει τις αποφάσεις σε περίπτωση που οι ίδιοι οι ασθενείς δεν θα είναι σε θέση να παίρνουν μόνοι τους αποφάσεις. Οι Εθνικές Κυβερνήσεις ή οι Περιφερειακές Αρχές πρέπει να πληροφορούν τους πολίτες για τις δυνατότητες τους, τις διαδικασίες καθώς και τους περιορισμούς που ισχύουν για τα παραπάνω.
Σύσταση Νο 6
Η ΕΕ πρέπει να διερευνήσει τα ασφαλιστικά προγράμματα υγείας και τις τιμές τους για τα ηλικιωμένα άτομα (ειδικά στις χώρες όπου η δημόσια υγεία είναι ανεπαρκής για τη βασική φροντίδα) καθώς επίσης να εξετάσει την εισαγωγή ενός βασικού συμβολαίου, για να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των ασθενών για την οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη.
Σύσταση Νο 7
Οι Εθνικές Κυβερνήσεις πρέπει να υποστηρίξουν και να προωθήσουν πολιτικές για την ενεργό γήρανση μακροπρόθεσμα, οι οποίες να βασίζονται στο παρακάτω « Να βοηθηθείς, να βοηθήσεις, βοήθησε τον εαυτό σου» μέσω:
- προτύπων & κριτηρίων για την παροχή ευημερίας για τα ηλικιωμένα άτομα μέσω διεπιστημονικών προσεγγίσεων
- τις κατευθυντήριες γραμμές για τη συμμετοχή στα κοινά των ηλικιωμένων ατόμων
- την ενδυνάμωση της πρόσβασης στην περίθαλψη
Σύσταση Νο 8
ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ. Οι εθνικές αρχές πρέπει να διευκολύνουν το διάλογο- Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να διευκολύνουν τις «από κάτω προς τα πάνω» συζητήσεις σχετικά με τις προτεραιότητες των ηλικιωμένων πολιτών στην υγεία και την ευεξία. Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν δέσμευση ότι θα αναλάβουν δράση.
Σύσταση Νο 9
Οι ΤΟΠΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ, πρέπει να διευκολύνουν και να προωθήσουν τους ηλικιωμένους σε κοινωνικές δραστηριότητες που προωθούν τον υγιεινό τρόπο ζωής και την πρόληψη της απομόνωσης. Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να φτιάξουν ένα νομικό πλαίσιο για αυτό.
Σύσταση Νο 10
Δημιουργία ενός εθνικού παρατηρητηρίου για την διευθέτηση των πιλοτικών προτάσεων που έχουν γίνει.
Σύσταση Νο 11
Οι τοπικές κυβερνήσεις μαζί με τους εκπροσώπους των συστημάτων υγείας και τις οικογένειες των ηλικιωμένων, πρέπει να ενημερωθούν σχετικά με τις ανάγκες των ηλικιωμένων ώστε να ξεκινήσει η προώθηση των προγραμμάτων για την παροχή της βοήθειας που απαιτείται για την εύκολη πρόσβαση σε κοινωνικές ομάδες (λέσχες/δραστηριότητες)
Σύσταση Νο 12
Συνεργασία όλων των εμπλεκομένων για τους ηλικιωμένους (συμπεριλαμβανομένων εθελοντών και των μελών της οικογένειας τους)
Σύσταση Νο 13
Οι τοπικές οργανώσεις πρέπει να συμπεριλάβουν τους ηλικιωμένους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και της εκπαίδευσης τους με στόχο να τους ενδυναμώσουν και να τους βοηθήσουν να γίνουν συνήγοροι των ενδιαφερόντων τους και των συμφερόντων τους.
Τελικά συμπεράσματα
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσε ότι πρέπει να διαχειριστούμε την κρίση, αλλά την ίδια στιγμή, να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των ασθενών και το ευρωπαϊκό κράτος πρόνοιας. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αυτό είναι εφικτό, βασιζόμενοι στις εμπειρίες, που έχουν μοιραστεί και συγκεντρωθεί κατά τη διάρκεια του συνεδρίου.
1. Ο ακτιβισμός των πολιτών, αποτελεί ήδη μια απάντηση για την ενεργό γήρανση
2. Η οικονομική και κοινωνική κρίση που βιώνουμε δεν περιορίζει τη δυνατότητα να συνεργαστούν τα δίκτυα και να δημιουργηθούν συνέργιες
3. Με αυτό τον τρόπο έχουμε ήδη αναδείξει το ευρωπαϊκό κράτος πρόνοιας, κάνοντας έτσι μια καινοτομία σε αυτό το επίπεδο
4. Υπάρχει ακόμη μια νέα καινοτομία με τις 40 καλές πρακτικές που συγκεντρώθηκαν σε αντιδιαστολή με πολλές δημόσιες πρωτοβουλίες
5. Αυτή η εμπειρία δείχνει ότι βοηθά τους ανθρώπους στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους, γρήγορα και χωρίς μεγάλο κόστος.
This publication arises from the project "Active Ageing citizens at the centre of EU health policy" which as received funding from the European Union in the framework of the Public Health Programme.
